Saturday, November 17, 2007

Sinterklaasje kom maar binnen met je....

(english version? Please scroll down)
...speculaas. Ach ja de beste man is er (al) weer. Het worden weer een paar onrustige weken in alle huizen met (kleine) kinderen. En bij deze tijd van het jaar horen natuurlijk marsepein(koek), pepernoten én speculaas. En dat laatste kan je maken in de vorm van kleine speculaasjes, gevulde speculaas (met échte amandelspijs natuurlijk) én in dikke brokken.

Je kunt met dit deeg al deze vormen maken én nog pepernoten ervan draaien. Dus multifunctioneel. En dat is natuurlijk handig, want die plankjes met kleine speculaasje zijn natuurlijk heel leuk, maar wel bewerkelijk. Bij mij gaat dat na 2 bakplaten al snel vervelen.
Grotere poppen gaan dan al wat sneller.... met pepernoten kan je de kinderen aan het werk zetten en heb je geen zin meer maak je het overgebleven deeg op bakpapier plat, drukt er een paar amandelen in...en klaar zijn je brokken.

Speculaas
500 gr bloem
5 tl bakpoeder
225 g bruine basterdsuiker
20 g speculaaskruiden
280 g boter
1/2 tl zout
1 ei
1 tl citroenrasp
1 ei (om te bestrijken)
halve of geschaafde amandelen (voor decoratie)

voor gevulde speculaas ook nog: 300-400 g amandelspijs, 20 g boter en 1/2 ei

Meng de bloem, bakpoeder, zout, suiker, citroenrasp en speculaaskruiden door elkaar. Snijd de koude boter in kleine blokjes en doe die erbij. wrijf de boter erdoor tot het op broodkruimels lijkt. (dit kan ook met de K-garde van een grote staande keukenmixer). Kluts het ei in een bakje en doe de helft erbij. Vlug een samenhangend deeg kneden en indien nodig nog ei toevoegen. Inpakken in plastic en 1 uur in de koelkast leggen.

Verwarm de oven voor op 170ºC.
Nu is het klaar om te maken wat je wilt.

Kleine speculaasjes:Bestuif de speculaasplank licht met roggebloem, druk het deeg erin, snijd overtollig deeg weer weg en keer de plankjes boven een met bakpapier bekleedde bakplaat. Bak de speculaasjes 20-25 minuten in de oven en laat ze afkoelen op een rooster.

Speculaasbrokken:
Rol het deeg uit op een licht bebloemd oppervlak en bestrijk met geklutst ei. Plak er her en der wat hele amandelen op en bak op bakpapier in de oven ongeveer 40 minuten. Het voelt stevig aan.
Laat de speculaasplak afkoelen op een rooster en breek hem daarna in brokken.

Gevulde speculaas:
Maak de amandelspijs aan met een half ei en 20 g zachte boter.

Deel het deeg in tweeën. Rol uit en bekleed hiermee en bakvorm (rond, vierkant of rechthoekig) met een laag van ongeveer 1 cm dik. Verdeel hierop de amandelspijs. Rol de tweede helft uit en leg die erop. Bestrijk met wat losgeklopt ei en druk halve amandelen in de bovenkant. Bestrijk nogmaals met ei en zet in het midden van de oven. Bak ongeveer 40 minuten. Laat goed afkoelen voor je het aansnijdt.
Een prettige Sinterklaas allemaal!

*******************************************************
Sinterklaas is back...

All kids love him and are waiting with great anticipation for him to set foot in Holland once again (he lives in Madrid, Spain). Somewhere midst november he's back to stay until 6 dec in the company of lots of "zwarte pieten'', who are capable of climbing roofs, sliding up and down chimneys to put sweets in the shoes of the kids... even in houses with central heating. I keep wondering how they crawl through those pipes with hot water in them......hmmmmm.

He arrives half november and celebrates his birthday on the 5th december, giving all the kids (and the grown ups as well) gifts with poems attached and lots of sweets. Although available nowadays the whole year round, speculaas is a treat that's connected with Sinterklaas.

You can have them is the form of small cookies; "speculaasjes", in old-fashioned forms like mills, ships and -a bit larger- men or women in traditional outfits. That's done by pressing the dough into a mold, removing the excess dough and turn the cookie on a sheet to bake. Although good, it's time consuming and you need these molds of course. But no worries you can also just bake them in a huge flat piece which you later break into chunks: "speculaasbrokken".

If your children have to be destressed from all this suspens... give them a piece of dough and let them roll 'pepernoten' out of it. Just small balls -marble size- that you bake. The "Zwarte pieten" always carry bags around with these pepernoten and throw them around for kids to catch.

Anyway to make a long story short... it's a very good tasting and versatile dough.

Speculaas (dough)

500 g all-purpose flour
5 tsp baking powder
225 g soft brown sugar
20 g speculaas spices (you can use applepie spice)
280 g butter, unsalted
1/2 tsp salt
1 egg
1 tsp grated lemonzest
1 egg (for eggwash)
almonds (for decoration)

Mix flour, baking powder, salt, sugar, grated zest and spices. Cut the cold butter into cubes and put in the flour mixture. Rub the butter in until it resembles fine breadcrumbs. Now add about half of the beaten egg and knead quickly into a dough (add more egg if it's still too dry). Wrap in plastic foil and place in the fridge for at least an hour.

Preheat the oven to 340ºF and you can make with the dough whatever you like.

For the smaller cookies "
Speculaasjes" watch this instruction:

Bake for 20-25 minutes and let cool on a wire rack.

Speculaas-brokken or Chunks:
Roll out the dough on a lightly floured surface 1/2" thick. Place on a baking sheet (with parchment paper) place some almonds on to and brush with eggwash. Bake for 40 minutes until crisp. Let cool on a rack and break into chunks when cool.
Great with some hot cocoa!
Happy Sinterklaas!

13 comments:

Anonymous said...

Hai Lien...
Een duidelijk verhaal hoor over speculaas,alleen mis ik bij de opsomming van de ingrediënten,de boter(250gr.?)...die wel ter sprake komt bij de bereiding van het deeg...''snijd de koude boter in stukjes'' etc.En je zou ipv. het ei ook 50 gr.water kunnen gebruiken,daar wordt je speculaas allen maar brosser/krokanter van.Ik heb verschillende recepten uit een van mijn vakboeken bekeken en vind er geen enkel recept met ei.
Verder zou je de smaak van de amandelspijs voor de gevulde speculaas nog wat kunnen verrijken met wat citoenrasp en een scheutje amaretto- of marasquinlikeur.
Tenslotte wens ik je alvast een heel gezellige sinterklaasavond toe.
Groetjes Cor (Bakplaat)

Lien said...

Hai die Cor, toen ik dit verhaaltje intypte moest ik aan je denken en van te voren wist ik dat je erop zou reageren, omdat dit recept wat anders is dan anders. Maar ik heb al eerder gezegd dat er meer wegen naar Rome leiden. Ik had heerlijke brosse speculaas en daar mankeerde niets aan. Het aandeel ei is ook maar heel miniem. Wel héél erg dom van me dat ik de boter vergeten ben op te schrijven en ik wil je hartelijk bedanken voor die tip. Het is altijd fijn als mensen zo meedenken. En ik heb het dan ook snel gecorrigeerd. En ook ik wens je een fijne sinttijd...misschien met de kleinkinderen erbij?? Hier is de speculaas al lang op... dus dat wordt nog een keer bakken.

Karen Baking Soda said...

Kon niet missen! ;-)
Die plankjes hebben op mij hetzelfde effect...wat een gepruts altijd, ik heb nu een grotere vorm misschien dat dat beter gaat. Vraagje: werkt dat beter met roggebloem? Ik heb maizena geprobeerd, rijstebloem, gewone bloem...zucht... en dan probeer ik het overtollige deeg eraf te snijden en dan komt de koek helemaal mee.. Weet jij raad?
(Prachtige slideshow trouwens, zo duidelijk!).

Lien said...

Ik moet eerlijk bekennen dat ik het ook een vervelend gedoe vind om die dingen weer mooi uit de vorm te krijgen. Heb ook geen idee of roggebloem beter is dan ander "stuifmeel", maar het werkt. Ik las zelfs in een recept dat je de plank met boter moest invetten... nou ja even geprobeerd, maar doe dat maar niet, dat wordt helemaal een smeerboel.
Dat afsnijden van het deeg kan ook op verschillende manieren (bijv. met een flossdraadje). Ik vind zelf met een mes het makkelijkste. wel een scherp mes met een smal lemmet. Helemaal plat horizontaal over het plankje snijden en goed met je hand het deeg aanblijven drukken. Soms lukt er één niet dan gewoon weer erin drukken en na genoeg frustratie snel brokken er van maken! Veel succes!

Gea said...

Speculaasjes maken staat bij mij deze week ook op de agenda.
Leuk dat je gelijk alle mogelijkheden met speculaasdeeg hebt genoemd. Dit is een behoorlijk portie speculaasdeeg en dan eet je tenminste niet de hele week speculaasjes, maar ook eens een keer een stukje gevulde speculaas of kruidnootjes...

Karen Baking Soda said...

Ik had je antwoord nog niet gelezen, stond ik gister in de keuken met een inge-oliede vorm... Stond op de verpakking van de vorm. Niet doen! Kledderboel en het werkt echt niet.
Ga vananvond jouw deeg eens proberen.. morgen nog een poging en anders..pepernoten!

Anonymous said...

Hallo Lien,
Ik heb vandaag speculaasjes gebakken naar jouw recept. Daarbij ontdekte ik dat je de bruine suiker wel in de ingrediëntenlijst hebt staan, maar niet in het recept zelf.
De koekjes zijn goed gelukt hoor, daarover hoef je je geen zorgen te maken. ;-) Bedankt voor het recept!
vuursteentje

Lien said...

dankjewel vuursteentje voor je oplettendheid. Je kan wel merken dat ik het even te druk heb en dan sluipen er onvolkomenheden in. Ik heb het snel verbeterd en hoop dat ik niet meer dingen vergeten ben!! Heel hartelijk bedankt voor het meedenken. Fijn dat de koekjes lekker waren!!!

Joel said...

Happy St. Nicholas Day!

Anne in Oxfordshire said...

Oh I love these biscuits, have done since a child, when I lived in Holland. Had to bring my brother some back the other month when I went to Belguim.. :-) oh I can just taste them now,

Anne in Oxfordshire said...

Sorry forgot to say I called over from Lucillian delights blog..:-)

hoa Dím said...

Hoi Lien, heel mooi instrutie van het maken speculaas! Ik ga dit jaar ook proberen die koekjes eruit die vormjes te krijgen.
PS: Liên, is het Vietnamese naam? Spreek je ook Vietnamees?

Lien said...

Hallo hoa Dim, bedankt voor je bezoek. Nee geen woord Vietnamees... ben helemaal hollands (uitspraak niet Lie-en, maar 1 lettergreep Lien)